De cichliden (Cichlidae) is in de biologie de benaming voor een familie van baarsachtigen(Perciformes). De cichliden lijken op de baarzen maar verschillen hiervan door de bouw van de keelkaken en het aanwezig zijn van slechts één reukgroefgat aan beide zijden van de kop.

Cichliden vormen ecologisch en evolutionair een succesvolle familie, die voornamelijk in de grote meren van Afrika en de rivierstelsels van Zuid- en Midden-Amerika vele soorten heeft. Een beperkt aantal cichliden-soorten komt ook voor in het zuiden van India (inclusief Sri Lanka) en Texas in Noord-Amerika. Momenteel zijn er meer dan 2000 soorten bekend in 216 geslachten.

Het lichaam van de cichliden varieert van langerekt tot schijfvormig (discusvis) zelfs hoger dan lang (maanvis). Langgerekte vormen (onder meer Crenicicla-soorten) behoren tot de uitzonderingen.

De meeste cichlidensoorten onderscheiden zich van overige vissen door hun voortplantingsgedrag. De meeste soorten spreiden een voorbeeldige broedzorg ten toon. Dit gaat van de bewaking van de eieren, tot het uitbroeden in de bek bij muilbroeders of het laten eten van de huid bij discusvissen.

Het houden in aquaria

Over het algemeen kan gesteld worden dat cichliden het best tot hun recht komen in speciaalaquaria (uitgezonderd een groot aantal dwergsoorten). Voordat men deze vissen aanschaft moet men zich eerst goed op de hoogte stellen wat precies de speciale eisen van de vis zijn. Er zijn uitgesproken gravers bij en het plaatsen van deze vissen in een beplante bak zou dus funeste gevolgen hebben voor de inhoud. Voor een aantal andere soorten is de aanwezigheid van planten echter een noodzakelijkheid. Dikwijls worden op de bladeren de eieren afgezet. Ook wordt aan de waterkwaliteit dikwijls aparte eisen gesteld. Dieren uitTanganyika- en Malawimeer bijvoorbeeld dienen gehouden te worden in water met een hogepH. De discusvis daarentegen vraagt voor een goede verzorging zacht en zuur water. Zeer belangrijk voor een aantal soorten is het aanwezig zijn van voldoende schuilplaatsen, daar sommige cichliden onderling zeer agressief kunnen zijn. Ook kunnen deze schuilplaatsen dienen voor het afzetten van eieren.

Cichliden zijn over het algemeen goede eters en een afwisselend menu van de meeste soorten diepvriesvoer wordt graag verorberd. De grotere soorten eten flink veel, een goede filtering is dus onontbeerlijk. Ook zullen cichliden in een gezelschapsaquarium met bijvoorbeeld levendbarenden graag jacht maken op de jongen. De wat grotere soorten maken ook jacht op kleinere vissen.